Nieuw Caledonie

 

Nieuw Caledonie is een Frans overzees gebiedsdeel. 
De archipel bestaat uit het hoofdeiland Grande Terre, de Loyaliteitseilanden, waarvan Mare, Lifou en Ouvea de belangrijkste zijn, en een aantal kleinere eilanden. Het ligt ten oosten van Australie en ten zuiden van Vanuatu.

De oorspronkelijke bewoners, de Kanaken hebben lang strijd gevoerd om de regie weer in eigen handen te krijgen. In 2018 heeft het grootste deel van de bevolking tijdens een referendum, er voor gekozen om van Frankrijk deel te blijven uitmaken.

Vanaf Ile des Pins varen we via baai De Prony naar de hoofdstad Noumea, op het eiland Grande Terre. Noumea is de enige plek in Nieuw Caledonie waar je kan in- en uitklaren. Omdat we hier redelijk goed internet hebben, regelen we ook meteen een visa voor Australië.

In Noumea hangt een gezellige sfeer met een bevolkingsmix van Fransen en Kanaken. We zijn een paar uur op de bus gestapt om wat van het binnenland van Grande Terre te zien. In het park zat een vrouw allerlei creaties van palmblad te maken, ik vroeg of ik een foto van haar mocht maken. Ze nodigde mij spontaan uit voor een minicursus palmblad vlechten.
Op 10 juni verlaten we Noumea en overnachten weer in de serene baai De Prony waar je de bodem op 10 meter diepte nog steeds ziet. "Hier krijg ik echt het gevoel of er zo iemand met een pijl en boog uit de bosjes tevoorschijn komt", zei Geert. Even later kwam er een wielrenner met helm en geel tenue uit de bosjes tevoorschijn. Van wat wij van de eilanden in de Pacific gezien hebben behoort Nieuw Caledonie tot een van de meest ontwikkelde eilandengroepen.
De volgende ochtend vroeg kwam er een Franse zeiler langszij met zijn dinghy om een praatje te
maken, hij had onze vlag gezien en vertelde dat zijn vrouw ook Nederlandse is."Gaan jullie naar Vanuatu, dan heb ik wel wat goede tips. Komen jullie mee voor een kop koffie, wij hebben een espressomachine aan boord", zei hij. Even later zaten we gezellig met Emmanuel, Hester en hun 2 kinderen aan een lekkere kop koffie. Zij wonen sinds 20 jaar in Nieuw Caledonie. Dezelfde dag vertrekken zij weer naar Noumea en wij via Kaap des Cannebales naar het zuiden van Vanuatu, het eiland Anatom, 200 mijl verderop.

Vanuatu


Vanuatu bestaat uit een archipel van 83 eilanden waarvan de meesten een vulkanische oorsprong hebben. De eerste bewoners kwamen oorspronkelijk uit Nieuw Guinea.

Volgens Emmanuel konden we in Anatom inklaren omdat er regelmatig cruiseschepen komen. Het was prachtig zeilweer 15 knopen wind uit het zuidoosten. Ik was beneden koffie aan het zetten toen Geert riep; "Edith moet je nu eens kijken, kom vlug!" We voeren dwars door een regenboog heen, prachtig! Plotseling viel de wind weg. Geert: "Dit is toch niet te geloven!" "Zouden andere zeilers dit ook meemaken of hebben die altijd wind?" "Ik denk het wel", zei ik. "Hoe hard gaan we nog", zei Geert. Ik: "1.8". Geert: "Je zal nog zien dat we de halve wereld op de moter moeten doen!"
Even later kwam de wind weer terug. Zo ging het die komende nacht een paar keer ten gevolge van regenbuien. Geert: "Ik zal blij zijn als we binnenkort de passaatwind weer te pakken hebben". Na deze nacht hadden we stabiel zeilweer. 

We kwamen 13 juni 's nachts om 3.00 uur aan bij Anatom, en zijn een paar uur bij gaan liggen om bij daglicht de baai binnen te varen. Het anker lieten we vallen tussen Anatom en  het onbewoonde Mystery Island in.

Anatom is een klein eiland, er wonen ongeveer 1500 mensen. De douane en immigratie waren inderdaad aanwezig. Toen het cruiseschip uit Sydney arriveerde met zo'n 3000 passagiers, stapten veel bewoners van het eiland Anatom in hun boten en werd Mystery Island omgetoverd tot een gezellig badplaatsje. Er verschijnen dans- en zanggroepjes in kleding uit het verleden, vis wordt gegrild, souvenirs verkocht, snorkelsetjes verhuurd en de passagiers kunnen deelnemen aan een boottour naar het eiland Anatom. Mystery Island is voor de bewoners van Anatom een belangrijke bron van inkomsten.

Geert gaat met de dinghy bij het cruiseschip langs om wat jerrrycans water, dan weten we zeker dat we goed drinkwater hebben, zegt hij.

Als het cruiseschip aan het eind van de dag vertrekt hebben we Mystery Island de rest van de week voor ons alleen. Bovendien ontdekken we dat er een grote ontziltingsinstallatie op Mystery Island staat om van zout, zoet water te maken en een douche.

De bewoners van Anatom wonen in huisjes voornamelijk gemaakt van palmblad, verscholen tussen bomen en struiken van de jungle. De hoofdweg is een onverharde bosweg. We maakten een wandeling door het dorpje/jungle. Ik kwam ogen tekort vanwege de mooie natuur en de vele fruitbomen die ik zag. Doordat ik zo om me heen keek raakte ik wat achterop van Geert."Edith, waar blijf je", hoorde ik Geert roepen. "Ik kom eraan", riep ik, terwijl ik een paar passievruchten plukte. "Ik ben bij de bakker", riep Geert. De bakkerij bestond uit een afdakje met een grote beslagschaal, wat bakblikken en een oven van cement en steen.

De bewoners zijn vriendelijk en trots op hun leefomgeving en vertellen graag over wat er allemaal groeit. Kinderen laten hun huisdieren zien. Als je de weg vraagt, lopen ze het stuk met je mee en als je per ongeluk op een vrucht wijst, tikken ze deze voor je uit de boom.

Veel bewoners lopen met een machete onder hun arm, zelfs kinderen zijn er heel handig mee. Echo laat zien hoe je een jonge kokosnoot open hakt.

De mensen leven zonder luxe dicht bij de natuur. Een bijzondere ervaring. Rijkdom wordt hier afgemeten aan hoeveel je weg kunt geven.

Na een lange discussie besloten we ons aan ons plan te houden en verder te gaan. Geert wilde hier blijven wonen.

Tanna


20 juni zeilen we in een dag naar het volgende eiland Tanna, 50 mijl ten noorden van Anatom.
We liggen in de baai Port Resolution onder de rook van de vulkaan Yasur.

De Yasur is een actieve vulkaan op het eiland Tanna. De vulkaan ontstond doordat de Australische Plaat onder de Pacifische Plaat schuift. Meerdere malen per dag komt hij tot een uitbarsting. Het is een van de actiefste vulkanen ter wereld.

Samen met 4 "wilde" Nieuwzeelanders van het zeiljacht Bloomers regelen we via Stanley van de "yachtclub" een jeep, om ons naar de vulkaan te brengen.

De rit met de jeep naar de vulkaan was al een ervaring op zich, heen en weer slingerend op een pad door de jungle. Het was een afstand van 6 kilometer waar we bijna 3 kwartier over gereden hebben.

 Aan de voet van de vulkaan voegden we ons bij een groep toeristen uit veel verschillende landen.

We kregen eerst een welkomstceremonie waarbij een van de toeristen zogenaamd toestemming aan de chief moest vragen om de vulkaan te bezoeken. We ontvingen toestemming, een  mooie bloem om onze nek en een zang en dansvoorstelling. Daarna kregen we allemaal een helm en werd  de groep over 6 jeeps verdeeld en reden we tot dicht bij de vulkaan.

Hoewel de Yasur een actieve vulkaan is, is deze toch makkelijk toegankelijk. Het was nog een paar minuten lopen naar de kraterrand waar je de lava al omhoog zag spatten. Via verschillende uitzichtpunten wandelden we over de rand van de krater. Op het laatste uitzichtpunt keken we recht in de krater. Naarmate het donkerder werd, werden de kleuren van het af en toe hoog opspattende lava steeds intenser. Een zeer indrukwekkend schouwspel.

De volgende dag vroeg Stanley via de radio om wat benzine. Er was ergens een kleine vissersboot in de problemen die zonder brandstof zat en in het dorp was geen benzine meer op voorraad. We brachten wat benzine naar de "yachtclub" en liepen naar het zwarte strand.

Aan het eind van het strand sist en borrelt het van de hete bronnen verwarmd door de vulkaan, waar de vrouwen wassen en koken. Kinderen zwemmen en vissen in het warme water.

Via het dorp lopen we richting het witte strand en komen langs een groepje mannen. Als we ze passeren ontstaat er enige ophef tussen de mannen. Een van de mannen komt ons achterna en sommeert ons op zachte toon dat de mannen met een cavaceremonie bezig zijn en dat mogen  vrouwen  niet zien. Hij wijst mij het vrouwenpad aan. We zijn hier te gast en respecteren hun manier van leven. Terug nam ik netjes het vrouwenpad. Geert ging via het mannenpad en kreeg van de chief een uitleg over het cava gebeuren. De ceremonie was naar aanleiding van een aankomend huwelijk. Ze trokken de steel van de cavaplant uit elkaar, rolden er balletjes van, goten er water overheen dat ze vervolgens opvingen in een schaaltje en opdronken. Cava werkt als een soort verdovingsmiddel.

Op weg naar de boot kwam  een grootvader  met een baby op zijn arm achter ons aan. Hij legde uit dat zijn dochter problemen had met het geven van borstvoeding en vroeg ons met tranen in zijn ogen om melk voor de baby. De eerstvolgende winkel was 2 uur heen en 2 uur terug rijden met een jeep. Gelukkig hadden we een pak melkpoeder aan boord en konden we ze daarmee een paar dagen op weg helpen. We ervoeren de beperkingen met wat het leven op zo'n eiland met zich meebrengt. Fruit is er in overvloed. Sommige mensen verbouwen zelf wat groente. Voor de rest zijn ze afhankelijk van wanneer het bevoorradingsschip komt.

Erromango


23 juni zeilen we ook weer in een dag naar het eiland Erromango. We liggen hier weer samen met het zeiljacht Bloomers in Dillon's bay. We worden begroet door David in zijn nieuwe kano van een uitgeholde boomstam. Hij legt bananen, papaja's en citroenen op de boot.

We gaan de kant op en brengen David wat spullen. David geeft ons vertellend een rondleiding door het dorp.

Een familie koeien met stier en kalveren passeert ons om uit de rivier te drinken. Koeien worden niet gemolken. Als er een feest is wordt er een koe geslacht.

Hij wijst op de gedenksteen van dominee John Williams die in 1839 vermoord en opgegeten was. Aldus David kwam John Williams op een slecht moment op het eiland. Daarvoor was het eiland door Europeanen beroofd van Sandal bomen en Kauri bomen waarbij veel bewoners gedood werden. Daarna waren de bewoners wantrouwend en agressief tegenover witte mensen. In 2009 is er een gedenksteen opgericht waarbij de bewoners tegenover de familie van John Williams spijt betuigden.

Inmiddels luiden in elk dorp op zondag de kerkklokken en is kannibalisme verleden tijd, hopen we.

Aan het eind van de rondleiding mogen we gebruik maken van een lunch waarvan de opbrengst ten bate van de school is. We aten rijst met kip, soep en gebakken banaan.